Son Dönem Osmanlı Fakihlerinden İbn Âbidîn’in Fıkıhçılığı (Reddü’l-Muhtâr Örneği)

05.01.2022

İbni Âbidin, son dönem Hanefi fakihlerinin en önemli isimlerinden biridir. Reddü’l Muhtar, onun en meşhur eseridir. Eseri, Haskefi’nin ed-Dürrü’l-Muhtar’ına yazdığı beş ciltlik haşiyesinden müteşekkildir.

Reddü’l Muhtar’ın içeriğindeki her hüküm, mezhebin kendi iç disiplinini sağlayan büyük müçtehitlerden alınmıştır. Müçtehitlerin üzerinde durduğu meseleler özet bir şekilde eserde toplanmıştır. Bu açıdan bakıldığında Reddü’l Muhtar, Hanefi mezhebi kitaplarının bir özeti gibi durur.

İbni Âbidin bu eseri neden yazdı?
İbni Âbidin bu eseri kaleme alırken nasıl bir yöntem izledi?
İbni Âbidin’in nasıl bir fıkıh anlayışı var?

Bu sorulara dair cevap bulmak için Dumlupınar Üniversitesi İslami İlimler Fakültesi, Dr. Öğretim Üyesi Mustafa Ateş’in “Son Dönem Osmanlı Fakihlerinden İbn Âbidîn’in Fıkıhçılığı” başlıklı doktoratezini inceliyoruz. Özellikle son dönem Osmanlı ulemasının fıkhi faaliyetleri hakkında çeşitli araştırmalar yapan veya yapacak olanlar için mutlaka faydalanılması gereken bir tez olduğunun altını çizelim. Ayrıca İbni Âbidin’in fıkhi anlayışının Hanefi mezhebinin kendi içerisindeki işleyiş metodunun son noktasını temsil ettiğini ifade etmeden de geçmeyelim.

Tez, henüz bir kitap olarak basılmadığı için PDF olarak indirip istifade etmek isteyenler aşağıdaki linki kullanarak indirebilirler.

Son Dönem Osmanlı Fakihlerinden İbn Âbidîn’in Fıkıhçılığı (PDF)

Bu Tezde Neler Var?

–İbni Âbidin’in hayatı ve ilmi kişiliği
-İbni Âbidin’in yaşadığı dönemdeki ilmi, idari, siyasi ve kültürel ortam
-İbni Âbidin’in fıkıh risaleleri
-Reddü’l Muhtar’ın genel özellikleri
-İbni Âbidin’in Reddü’l Muhtarda izlediği yöntem

Ayrıca söz konusu doktora tezi çalışmasında şu soruların cevapları da yer alıyor;

-İbni Âbidin’in nasıl bir içtihat anlayışı var?
-İbni Âbidin modern dönem içtihat tartışmalarında hangi noktada duruyor?
-İbni Âbidin’e göre taklid usulü nasıldır?
–Osmanlıda tartışılan birtakım fıkhi meselelere İbni Âbidin’in nasıl bir yaklaşımı oldu?

Fıkıh ilmine ilgi duyan ve bu alanda araştırmalarda bulunanlar için tavsiye yazılar: