Kronolojik Mekke Dönemi

10.09.2020

Giriş

Hz. İbrahim’den (a.s.) önce Hicaz bölgesinde Amâlika ve Benî Cürhüm kabilelerinin dışında geçmişe dayanan bir tarih yoktur. Hz. İbrahim ve Hz. İsmail’in (a.s.) buraya gelmeleri ve Kâbe’yi inşa etmelerinden sonra belde şöhret kazanmıştır. Sonraları Kâbe Araplar için vazgeçilmez bir değer haline gelmiştir. İnsanların nezdinde Kâbe’nin bu kadar değerli oluşuna daha fazla dayanamayan Yemen valisi Ebrehe, ordusuna filleri katarak, büyük bir güçle Kâbe’yi yıkmak istedi. Lakin Allah’ın gazabına uğradı. Bu olaydan sonra Kâbe’nin değeri daha çok arttı. Kâbe kutsal olduğu için ziyaretçisi de çoktu. Mekke ve civarında oturanlar Kâbe’yi ziyarete gelen hacılara her konuda yardımcı olur, tüm ihtiyaçlarını gidermeye çalışırlardı.

Buna rağmen güçsüzler ezilirdi. Kölelik burada da yaygındı. Batıl inanç çeşidi çoktu. Namus ve şerefleri uğruna canlarını vermekten bir an geri durmazlardı. Akrabalık bağları kuvvetliydi. İçki, kumar, eğlence onların hayatının bir parçası olmuştu. Putperestlik inancı yaygın olmakla birlikte, Yahudi,

Hristiyan ve Mecusi dinine mensup olanlar olduğu gibi herhangi bir dine mensup olmayanlar da vardı. Böyle bir beldede iyiliğin her daim kaim olabilmesi için Allah, kutlu elçisini gönderdi. Hicret sürecine kadar Mekke’de öne çıkan hadiseleri tarihler üzerinden görelim.

PEYGAMBERLİK ÖNCESİ

Fil yılı: Hz. Peygamberin doğumu. 17 Nisan 571 (Fil yılı, Kâbe’yi yıkmak amacıyla Mekke’nin üzerine yürüyen Habeşistan Devleti’nin Yemen Valisi Ebrehe ve ordusunun Allah tarafından gönderilen kuşlarla hezimete uğratıldığı yıldır. Önemine binaen tarih başlangıcı sayılır.)

6 yaşında: Annesiyle birlikte Medine’ye gidişi ve annesinin orada vefatı. (Annesi bu sırada 23 yaşındadır. Babası 25 yaşında, Peygamberimiz daha anne karnında iki aylıkken vefat etmiştir.)

8 yaşında: Dedesi Abdulmuttalib’in ölümü ve Amcası Ebu Talib’in bakımını üstlenmesi.

12 yaşında: Amcasıyla birlikte ticaret için Şam’a gidişi. (Meşhur Rahip Bahira kıssasının bu yolculukta yaşandığı rivayet edilir.)

14 yaşında: Ficar savaşına katılması. (Araplar arasında savaşmanın yasak olduğu haram aylarda [muharrem, recep, zilkade, zilhicce] yapılan savaşlara Ficar savaşları denir. Kureyş ve Hevazin kabileleri arasında çıkan böylesi bir savaşta Efendimizin sadece amcalarına ok taşıdığı nakledilir.)

20 yaşında: Hilfu’l-Fudul anlaşmasına katılması. (Hilfu’l-Fudul, Erdemlilerin Yemini demektir ve her türlü zulme karşı İslam öncesi Arapların yaptığı ve Efendimizin de katıldığı bir anlaşmadır.)

25 yaşında: Hz. Hatice’nin kölesi Meysere ile birlikte Hatice adına ticarete başlaması ve daha sonrasında Hatice ile evlenmesi. (Bu sırada Hatice Binti Huveylid 40 yaşındaydı. Efendimiz onunla 24 yıl evli yaşamış, İbrahim dışında bütün çocukları kendisinden dünyaya gelmiştir.)

35 yaşında: Kâbe’nin tadilattan geçmesi ve Hz. Peygamberin çıkan kabile anlaşmazlığını çözen hakem oluşu.

38 yaşında: Uzlete çekilmesi. (Bazen günlerce süren bu mağara tefekkürleri, vahye manevi hazırlık süreci olarak değerlendirilir.)

40 yaşında: Vahyin başlangıcı, peygamberlikle görevlendirilişi. (Melek Cebrail, Ramazanın 17’sinde Hira Mağarası’nda Alak suresinin ilk beş ayetini indirmiştir.)

PEYGAMBERLİK SONRASI

Peygamberliğin 5. yılı: 1. Habeşistan Hicreti. (Mekke’de dini yaşama imkânları daralan Müslümanlar, miladi 615 yılında, 12’si erkek ve 4’dü kadın olmak üzere Habeşistan’a göç ettiler.)

6. yılı: 2. Habeşistan Hicreti. (İlk kafilenin Kral Necaşi’nin sıcak muamelesiyle karşılanması üzerine, 90 kişilik bir grup daha gitti.)

7. yılı: Müslümanlara ambargo konulması. (616-619 yılları arasında Peygamberin en yakınları Haşimoğullarına karşı uygulanan ekonomik, sosyal ve siyasi boykot.)

9. yılı: Ambargo kararının bozulması.

10. yılı: Ebu Talib’in ve Hz. Hatice’nin vefatı. (Peygamberin en büyük iki destekçisini kaybetmesi nedeniyle bu yıla “hüzün yılı” denir.)

Sevde Binti Zem’a ile evliliği. (Sevde validemiz bu sırada 50 yaşındaydı. Efendimizin bakıma muhtaç çocuklarına anne şefkatiyle bakmıştır. Hicri 24 yılında vefat eder.)

Destek arayışı için Taif’e gidişi. (Hanımı ve amcasının kaybından sonra iyice himayesiz kalan Peygamberimiz, destek aramak için gittiği Taif’ten aksine eziyet görerek döner. Taifliler sonraki yıllarda topluca İslam’a girmişlerdir.)

Mekke’ye gelen kabilelerle bağlantı kurması. (Peygamberimiz her yıl hac mevsiminde Mekke dışına çıkıp etraftan gelen kabilelerle görüşür ve İslam’a davet ederdi. İlk olumlu cevabı, peygamberliğin on birinci senesi Akabe’de Medine’nin Hazrec kabilesine mensup bir gruptan aldı.)

11. yılı: Hz. Aişe ile nikâh kıyması. (Aişe validemiz bu sırada altı yaşındadır. Medine’de dokuz yaşında Efendimizle aynı evde yaşamaya başlamıştır.)

12. yılı: İsra ve Miraç hadisesi. Ramazan ayı. (Tercih edilen görüşe göre Medine’ye hicretten 19 ay sonra gerçekleşmiştir.)

Beş vakit namazın farz kılınışı. (İsra hadisesinde aldığı vahiy sonucu. Bundan önce biri güneş doğmadan evvel, biri battıktan sonra iki vakit namaz kılınmaktaydı.)

I. Akabe Biatı. (Miladi 621. Akabe mevkiinde Efendimize her tür sadakati göstereceğine söz veren (biat) bu grup 12 kişiden oluşmaktaydı.)

Musab Bin Umeyr’in Medine’ye hoca olarak gönderilişi ve orada İslam’ın yayılmaya başlaması.

13. yılı: II. Akabe Biatı. Miladi 622. (75 kişilik bu grup Müslümanlara Medine’de yaşamayı teklif ettiler. Akabinde hicret için ilahi izin çıktı.)

14. yılı: Medine’ye Hicret. 12 Rabiulevvel. Miladi 17 Temmuz 622 (Efendimiz hicret yolculuğunda Kuba’da iki hafta kaldı ve orada mescit yaptırdı. İslam’da cemaate açık ilk mescit budur.)