Takribü’n-Nevevi

16.12.2021

Kitap İsmi: Takribü’n-Nevevi (et-Takrib ve’t-Teysir)
Müellif: Ebu Zekeriya Yahya b. Şeref b. Muri en-Nevevi (ö. 676/1277) (İmam Nevevi)

Genel Tanıtım

Takribü’n-Nevevi olarak bilinen et-Takrib ve’t-Teysir isimli eser aslında İbni Salah’ın (ö. 643/1245) Mukaddime’si üzerine İmam Nevevi tarafından yapılan İrşadü Tullabi’l-Hakaik isimli muhtasar için yine müellif tarafından yapılmış bir ihtisar çalışmasıdır.

Bu sebeple Mukaddimet-ü İbni Salah ile bu eserin ilk ihtisarı olan İrşadü Tullabi’l-Hakaik isimli eserleri incelemek faydalı olacaktır.

İbnü’s-Salah hadis ilmini ihya eden muhaddis olarak bilinir. Eserleri kendinden önceki yazılmış kitapları toparlayan muhtevaya sahiptir. Mukaddime’nin asıl adı Marifet-ü Enva-i İlmi’l-Hadis’tir. Ramehurmuzi (ö. 360/971), Nisaburi (ö. 405/1014), Hatip el-Bağdadi (ö. 463/1071) gibi otorilerin kaynak kitaplarından beslenilerek oluşturulmuştur. Zengin kaynak referansına sahiptir. Diğer taraftan mevcut birikimin üzerine özgün eklemelerle ilmin gelişimine katkı sağlamıştır.

Eserini Eşrefiyye Daru’l-Hadisi’nde müderris olduğu zamanlarda yazmaya başlamış ve metinlerini talebelerine istinsah ettirmiştir. Mukaddime’de, Nisaburi’nin toplamda elli iki bölümde ele almış olduğu hadis konularını altmış beşe çıkarmıştır.

Eserin girişinde hadis ilminin ve bu ilmi öğrenmenin kıymetinden bahsetmiştir. Diğer taraftan hadis ilminin sair ilimler açısından önemine değinmiştir. Ayrıca bu ilmin sadece uzmanlık seviyesinde kaldığı ve insanlara anlatılmadığından yakınmış, eserini bu nedenle kaleme aldığını belirtmiştir.

Eserimiz, sahih, hasen, zayıf, maktu, mevzu, müdelles gibi temel hadis usulü kavramlarını ele alırken çeşitli tarifler yapmak fakat bu tarifler arasında bir tercihte bulunmamaktadır. Kitaba aldığı görüşleri senedlerini nakletmeden serdetmektedir. Önemli hususları yeni bir başlık altında zikretmektedir.

Kimi hadis alimleri tarafından sistematiği eleştirilse de mevcut hadis birikimini derlemesi açısından kıymetli bir kaynak olarak görülmüştür. Bu sebeple eser üzerinde şerh, haşiye, talik, ihtisar ve ikmal çalışmaları yapılmıştır.

İmam Nevevi’nin İrşad-u Tullabi’l-Hakaik isimli çalışması bu kıymetli kitabın muhtasarıdır. Fakat bu çalışmanın yeterli olmadığını düşünerek yeniden ihtisar etmiş ve adını da et-Takrib ve’t-Teysir li Ehadisi’l-Beşir ve’n-Nezir adını vermiştir.

Genel olarak bakılacak olursa her iki eserde de Mukaddime’deki ifadeler daha kısa ve özlü şekilde ifade edilmeye çalışılmış, kimi konular ayıklanmış ve başlıklandırmalar yapılmıştır. Tüm bu çalışmalar ile eser altmış-yetmiş sayfa arasında bir seviyeye kadar inmiştir.

Bir ihtisar çalışması olmasına rağmen Takribü’n-Nevevi müstakil bir kitap zannedilmektedir. Hacmi ve konuları özlü şekilde anlatımı nedeniyle hadis usulü sahasında giriş mesabesinde okutulan bir eser olmuştur. Diğer taraftan hadis uleması tarafından da büyük ilgi toplamıştır. Suyuti de bu eser üzerine Tedribü’r-Ravi ismiyle bir şerh yazmıştır.

Bu makaleyi okuyanlar için tavsiye yazı: “el-Beykuniyye”

emedrese

[ Yoruma cevap yazmaktan vazgeç ]

ZİYARETÇİ YORUMLARI - 0 YORUM

Henüz yorum yapılmamış.